Geopad 112 - Biltse Duinen

Wie al wandelend een representatief beeld van de geomorfologische gesteldheid, levende natuur en architectuur van het deels bebouwde gebied wil krijgen adviseren wij de hierna door ons beschreven route te lopen. De zes kilometer lange route begint en eindigt bij het NS-station Bilthoven.

Binnen de bebouwde kom van Bilthoven wordt de route visa versa gelopen. Hierdoor kunnen wij de er bezienswaardige architectuur tweemaal in ogenschouw nemen. Buiten de bebouwde kom werd in september 2010 een natuurpad gemarkeerd en door het IVN beschreven. De route van het geopad valt grotendeels samen met die van het natuurpad.

1. Bij het station steken we eerst de vrij drukke Soestdijkseweg Zuid over om de deels langs de spoorlijn lopende Prins Bernhardlaan in te gaan. Voorbij een korte bocht naar rechts volgt de laan het tracé van een voormalige landweg, die vrijwel geheel aan de andere kant van de spoorlijn is gelegen. Links van de voormalige landweg staan enkele witte chaletvilla's waarvan er een op een duin werd gebouwd. De Prins Bernhardlaan brengt ons naar een scheve T-kruising met de lange Julianalaan, die we links ruim 500 meter gaan volgen. Onze route wordt er geflankeerd door een open bebouwing die voornamelijk bestaat uit landhuizen. Enkele daarvan onderscheiden zich doordat ze worden gekroond door een vormenrijke rieten dakpartij. Bovendien tonen ze ons allerlei interessante details, kenmerkend voor de art Deco en/of Amsterdamse school.

We blijven de Julianalaan trouw totdat de derde T-kruising rechts de mogelijkheid biedt de Biltse Duinen te gaan opzoeken.

Het verdient echter overweging de Julianalaan eerst nog een eindje verder af te lopen om wat langer van de haar flankerende boeiende architectuur te kunnen genieten. Speciale aandacht verdient daarbij de hooggelegen witgeschilderde villa De Meulenbelt met haar vormenrijke zadeldakpartij en roedenverdeling van de ramen. Na deze en andere villa's bewonderd te hebben keren we voor onze wandeling in het natuurgebied Biltse Duinen terug naar de T-kruising.

2. Om de Biltse Duinen te kunnen bewandelen gaan wij achter het appartementenblok bij de T-kruising schuin links de vrij bochtige Burgemeester van der Borchlaan in. Al vrij snel zal onze aandacht dan worden getrokken door de in 1924 gebouwde monumentale watertoren. Met name de door ribben geflankeerde gevelsegmenten met hoge smalle ramen en verticaal geplaatste bakstenen verdienen die aandacht ook.

3. Even verderop scheidt de Burgemeester van der Borchlaan een kleine golfbaan en een verblijfsrecreatieterrein. De golfbaan werd aangelegd op het terrein van het voormalige natuurbad Biltse Duinen. Voorbij de golfbaan draait de Burgemeester van der Borchlaan een markante bocht naar links. De laan gaat dan het verblijfsrecreatieterrein scheiden van het openbare wandelgebied Biltse Duinen, dat we bij het einde van de verharding rechts induiken.

4. Al snel wordt dan een T-kruising met een lange bosweg bereikt. Aan de overzijde van de kruising maskeert een lage zandrug een van de zones waar bij droog winderig weer nog verstuivingen optreden. Het zand dat daarbij wordt weggewaaid accumuleerde in de bosvegetaties langs de stuivende zone. Als gevolg hiervan ontstond het zandruggetje dat de zone nu aan het oog onttrekt. Het ruggetje is dus een jonge duinrichel die op de oever van een "zandmeer” werd gevormd. Uit dien hoofde zou men het duinruggetje een windoeverwal kunnen noemen.

5. Op de T-kruising maken we kennis met het gemarkeerde natuurpad, dat links een eindje zal worden gevolgd. De duinrichel blijft ons dan nog even gezelschap houden. Op een gegeven moment slaat het natuurpad rechtsaf, terwijl wij dat pas doen bij de achterzijde van een toegangsbord. Het geopad leidt ons dan via een voornamelijk met dennen begroeid geraakt, vrij vlak terreingedeelte naar het grotendeels hoger gelegen zuiden van het wandelgebied, dat bekend is als De Molshoop. De overgang naar dat hogere gedeelte wordt op veel plaatsen gemarkeerd door bochtige klifjes. Na het passeren van zo'n klifje bereiken we een vrijwel west-oost lopende, oude laan, waar rechtsaf wordt geslagen. Intussen heeft het natuurpad zich weer bij ons gevoegd. Aan de zuidzijde van de laan is te zien dat het plateauachtige hoger gelegen gebied De Molshoop een langgerekte laagte met grasland omsluit. Die laagte was vroeger bekend als De Pan.

6. Terwijl het natuurpad al snel weer rechtsaf slaat blijven wij de laan tot haar westelijk einde aflopen. Hierdoor valt ons op dat de laan waar ze eindigt even een merkwaardige ronde heuvel opgaat om vervolgens af te dalen naar het locaal nog stuivende lagere deel van de Biltse Duinen. Daar kunnen we even voor de bebouwde kom rechtsaf. Onze route loopt daarna op enkele tientallen meters afstand van de bebouwing naar een kruising en een bankje. Vanaf de kruising wordt voor de derde maal een deel van het gemarkeerde natuurpad gevolgd. Via een bochtig paadje komen we zo weer terecht op de lange bosweg en de T-kruising waar het wandelgebied werd ingedoken.

7. Het is dan niet moeilijk meer de weg terug te vinden naar het station Bilthoven. De Burgemeester van der Borch- en Juliana- en Prins Bernhardlaan worden dus visa versa bewandeld.