Kluisbergen en zijn bossen

Wandeling langs knooppunten vanuit Kwaremont. Vanuit Kwaremont wandel je met een noordelijke bocht naar het Beiaardbos en Fonteinbos. Vervolgens richting het Kalkovenbos en Feelbos zo naar het Kluisbos. Wandel door het Kluisbos van Oost naar West en keer dan via een lus terug en verlaat het bos in noordelijke richting. Wandel dan naar Kwaremont en de start.

Knooppunten: 69-70-65-20-16-38-18-39-12-11-17-40-46-19-43-9-52-76-53-8-7-2-8-53-76-22-21-37

Kwaremont

Het dorpje Kwaremont is te vinden in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen in de Vlaamse Ardennen. Het dorp dankt zijn bekendheid voornamelijk door de heuvel, de Oude Kwaremont. Het dorpje Kwaremont dank zijn naam aan de Gallo-Romeinse naam voor de heuvel waar het dorp op gebouwd is. Deze noemde de heuvel, de vierkante berg. De belangrijkste bezienswaardigheid in het dorp is de Sint-Amaduskerk. Het dorp dank zijn nationale bekendheid aan de met kasseien geplaveide heuvel de “Oude Kwaremont. Tijdens de ronde van Vlaanderen vormt de Oude Kwaremont al enige jaren de scherprechter van de koers.

Beiaardbos en Fonteinbos

Het Beiaardbos en het Fonteinbos liggen in een typisch Vlaamse Ardennen-landschap met glooiende heuvels, diep ingesneden beekdalen en beboste heuveltoppen. In het bos ontspringt een bronbeekje. Het Beiaardbos en het Fonteinbos zijn twee bosreservaten (Beiaardbos en Fonteinbos) in de Vlaamse Ardennen in Zuid-Oost-Vlaanderen (België). Het Beiaardbos en het Fonteinbos zijn 15 ha groot en worden als bosreservaat beheerd door de Vlaamse overheidsdienst Agentschap voor Natuur en Bos en door Natuurpunt. De reservaten liggen op het grondgebied van de gemeente Kluisbergen, zijn Europees erkende Natura 2000-gebieden (Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuid-Vlaamse bossen) en maken deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk.

Kalkhovenbos en Feelbos

Kalkoven is een mininatuurgebied (1,28 ha) dat beheerd wordt door Natuurpunt Vlaamse Ardennen.

Het Feelbos is een bosgebied in de Vlaamse Ardennen in Zuid-Oost-Vlaanderen . Het Feelbos beslaat 11,76 ha en wordt beheerd door een privé-eigenaar. Het heuvelende loofbos ligt op het grondgebied van de gemeente Kluisbergen. Het Feelbos is een reliëfrijk bronbos met als dominante boomsoorten es, beuk en canadapopulier. De biologische waarderingskaart omschrijft het Feelbos als zeer waardevol en de noordelijke uitloper ervan als waardevol. In de goed ontwikkelde kruidlaag van het bos groeien bittere veldkers, reuzenpaardenstaart en voorjaarsbloeiers zoals wilde hyacint, bosanemoon en kleine maagdenpalm. Het Feelbos is een Europees erkend Natura 2000-gebied en maakt deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk.

Kluisbos

Het Kluisbos is een natuurgebied (deels domeinbos, deels openbaar bos, deels bosreservaat (Pensemont/Doveleenbos)) in de Vlaamse Ardennen in Zuid-Oost-Vlaanderen en het Pays des Collines in Henegouwen (België). Het bosgebied is ongeveer 300 hectare groot. Het Vlaamse deel is 200 hectare groot en ligt op het grondgebied van de gemeente Kluisbergen (deelgemeenten Ruien en Kwaremont). Het Waalse deel (Bois de l'Enclus) is 100 hectare groot en ligt op het grondgebied van de deelgemeenten: Rozenaken, Orroir en Amougies in de streek Pays des Collines. Het Vlaamse deel van het bos wordt beheerd door de overheidsdienst Agentschap voor Natuur en Bos. Het bos is erkend als Europees Natura 2000-gebied als deel van de Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuid-Vlaamse bossen (BE230007) en maakt deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk. Het Bois de l'Enclus aan de Henegouwse kant is Europees beschermd als deel van Natura 2000-gebied 'Pays des Collines'.

Het Kluisbos is een reliëfrijk bos en ligt op de flank van de getuigenheuvel Kluisberg. In het Kluisbos staan "Peetje en Meetje". Dit zijn twee grote rotsblokken die de voetstukken vormen van een dolmen, een offertafel van de Keltische druïden. Bij de Vierschaar werd ten tijde van Karel de Grote recht gesproken. In het bos bevindt zich ook een grafheuvel. De Liefdesbron is een van de plekken in het bos waar bronwater aan de oppervlakte komt. Een andere bezienswaardigheid is de Toren. Hier zouden bosgeuzen vroeger het volk toegesproken hebben om ze tot het protestantisme te bekeren. De katholieken maakten fel jacht op deze bosgeuzen, vandaar dat ze zich op moeilijk toegankelijke plekken, zoals in het Kluisbos, schuil hielden. Later zou de toren gebruikt zijn als uitkijkpost door het leger van Napoleon Bonaparte.

Omgewaaide bomen blijven liggen in het bosreservaatgedeelte envormen zo een schuilplek voor heel wat insecten zoals de grote loopkever. Die vormen op hun beurt voedsel voor de vele gevederde bewoners van het bos zoals glanskop, kuifmees, zwarte mees, goudhaan, grauwe vliegenvanger en bosuil, buizerd en wespendief. Bronbeken en enkele poelen vormen ook een trekpleister voor vele dieren, zoals de vuursalamander en de gewone bronlibel.

De meeste bomen werden aangeplant na de Eerste Wereldoorlog met Beiers plantgoed. Hoewel beuk prominent aanwezig is, zijn er ook andere soorten in dit gemengde bos zoals eik, esdoorn, berk en tamme kastanjes. Langs de ravijnen in de snelstromende beekvalleitjes komt essenbronbos voor met es, els, hazelaar, Gelderse roos en gewone vogelkers. In het voorjaar bloeit er wilde hyacint in het Kluisbos. Verder komen onder andere ook bosanemoon, gele dovenetel, schedegeelster, witte klaverzuring en kleine maagdenpalm. In het bosreservaat komen paddenstoelen voor als waaiertje, stobbezwam, knolparasol en tonderzwam.